Het wordt wel eens gezegd: gemberthee zou gevaarlijk zijn. Volgens anderen is dit grote onzin en is gember juist heel gezond. Hoe zit het nu precies? In dit artikel lees je alle ins en outs over gemberthee en haar werking.
Wat is gember?
Gember wordt gewonnen uit de wortelstok van de gemberplant, Zingiber Officinale. De Indonesische benaming van gember is Djahé, een naam die in Nederland ook regelmatig hoort. Het is een van de meest gebruikte specerijen ter wereld en staat ook in Nederland al eeuwen op het menu. In de Middeleeuwen werd het al gebruikt om voedsel op smaak te brengen. Gember heeft een vrij sterke smaak, niet iedereen is er even dol op. Gember eet je over het algemeen niet puur, maar verwerk je door gerechten. Het meest populair is gember in poedervorm, daarnaast kun je het ook geconfijt en als siroop kopen. Gember wordt tevens veel gebruikt in diverse voedingsmiddelen, zoals gemberbier, frisdranken, gemberjam en natuurlijk gemberthee. De belangrijkste actieve ingrediënten in gember zijn gingerol shogaol, gingerdiol, gingerdion, bètacaroteen, capsaïcine, koffiezuur en curcumine.
Hoeveel gember mag je per dag eten?
Het klinkt misschien wat cliché, maar het belangrijkste advies hier is: luister naar je eigen lichaam! Het kan natuurlijk zo zijn dat jouw lichaam toevallig minder goed op gember of gemberthee reageert, laat het dan lekker staan. Maar over het algemeen kunnen de meeste mensen er prima, tegen, mits je het uiteraard met mate gebruikt.
Als richtlijn kunnen de volgende dagelijkse hoeveelheden worden aangehouden:
- 3 à 4 gram verse gember
- 1/2 tot 1 gram gemberpoeder (1 à 2 theelepels)
- 3 kopjes gemberthee met 1 gram gember
- 1 cm verse gemberwortel = 1/2 theelepel gemberpoeder
- 1 gram gember = 1 theelepel geraspte verse gember
Het is bij het bereiden van gerechten vaak lastig de precieze hoeveelheid in te schatten. Hier kun je als richtlijn aanhouden: gebruik 1 theelepel fijngesneden gember per persoon voor een gemiddelde gembersmaak. Liever een wat sterkere gembersmaak? Maak er dan anderhalve theelepel per persoon van.
Pure Ginger
De gezondheidsvoordelen van gember
Gember wordt al duizenden jaren gebruikt. Niet alleen vanwege haar smaak, maar ook omdat gember medicinale eigenschappen heeft. Deze zou het met name te danken hebben aan de bouwstoffen gingerol, shogaol en zingilberene. Deze stoffen hebben antioxidante eigenschappen die je lichaam helpen te beschermen tegen o. a hart- en vaatziekten. Ook bevat gember o. a vitamine B1, vitamine B2, vitamine B6, vitamine C, kalium, zink, ijzer, calcium en koper. Maar de medicinale werking komt dus met name door de drie bouwstoffen.
Gingerol is een bio-actieve stof. Bio-actieve stoffen zijn plantaardige voedingsstoffen die zeer gezond zijn te noemen. Gingerol staat er met name om bekend misselijkheid en braken te verminderen. Daarnaast helpt het om gezwollen ontstoken gewrichten te verminderen. De tweede belangrijke bouwstof is shogaol, die verantwoordelijk is voor de vrij scherpe smaak van gember. Deze stof heeft een pijnstillende werking. Zingilberene is een olie dat nauw samenwerkt met gingerol. Het zorgt o. a voor een goede spijsvertering.
- Gemberthee heeft een positief effect op je spijsvertering
Een van de grootste voordelen van gember is het op gang brengen van de spijsvertering. Een kopje gemberthee vóór je maaltijd kan hieraan bijdragen. Daarnaast helpt het bij een opgeblazen gevoel en winderigheid. Gember verhoogt de samentrekkingen van je maag waardoor je maaginhoud sneller naar je darmen kan.
- Gemberthee bestrijdt misselijkheid
Gemberthee staat bekend om zijn hulp tegen misselijkheid. Deskundigen zijn er nog steeds niet helemaal over uit hoe dat nu precies werkt, vermoedelijk dus door de stof gingerol. Gemberthee kan helpen tegen allerlei soorten misselijkheid, zoals zwangerschapsmisselijkheid, misselijkheid na een chemo-kuur of algemene misselijkheid.
- Gemberthee werkt ontstekingsremmend
De werkzame stoffen in gember kunnen ontstekingen remmen en voorkomen, denk bijvoorbeeld aan ontstekingen en spierpijn na intensief sporten. De ontstekingsremmende werking van gember werkt ook goed tegen allerlei chronische ziektes die gelinkt zijn aan ontstekingen.
- Gemberthee kan menstruatiepijn verminderen
Een van de traditionele toepassingen van gemberthee is pijnverlichting, waaronder menstruatiepijn. Het heeft een pijnstillende werking en kan de pijn voor zo’n 25% verlichten, ongeveer net zo effectief als kunstmatige pijnstillers.
- Gemberthee kan helpen bij het afvallen
Of gemberthee er daadwerkelijk voor zorgt dat je afvalt, is nog niet wetenschappelijk bewezen. Wel is het zo dat het een positieve bijdrage kan leveren. In de eerste plaats is het uiteraard een natuurlijke drank, zonder suikers of vetten. Daarnaast heeft het een positieve invloed op de spijsvertering, wat ervoor kan zorgen dat je een minder opgeblazen buik hebt. Uiteraard is het niet enkel het drinken van gemberthee wat ervoor zorgt dat je afvalt, maar dient het onderdeel zijn van een algehele gezonde levensstijl.
Nadelen van gemberthee
Voor alle voedingsmiddelen geldt: gebruik het met mate. Dit is net zo voor gemberthee. Er zijn situaties waarin het gebruik van gemberthee nadelen kan hebben op je gezondheid of op een specifieke kwaal. Zeker wanneer je gemberthee wil gebruiken als aanvulling op je voeding is het verstandig in sommige gevallen eerst je huisarts te raadplegen.
Hieronder benoemen we een aantal specifieke gevallen waarbij het gebruik van gember(thee) wordt afgeraden.
- Galstenen
Gember kan de afgifte van galzuur verhogen. Om die reden wordt gember(thee) afgeraden wanneer je last hebt van je galblaas of galstenen.
- Gebruik van aspirine
De opname van aspirine wordt negatief beïnvloed door gember. Gelijktijdige inname brengt geen gezondheidsrisico’s met zich mee, maar zorgt er dus wel voor dat de werking van aspirine afneemt.
- Gebruik van bloedverdunners
Gember heeft een bloedverdunnende werking en versterkt daarmee dus ook het effect van kunstmatige bloedverdunners. Om die reden wordt het afgeraden gemberthee te gebruiken in combinatie met bloedverdunners. Wanneer je last hebt van hart- en vaatziekten, raadpleeg dan eerst je huisarts.
- Geplande operatie
Moet je een operatie ondergaan? Dan is het verstandig geen gemberthee te gebruiken. Uit onderzoek blijkt dat het gebruik van gember rond het tijdstip van een operatie een verhoogd risico op bloedingen geeft.
- Koorts
Gember bevordert de bloedcirculatie en heeft een verwarmend effect. Het is daarom niet prettig gemberthee te drinken wanneer je koorts hebt.
Er dient bij bovenstaande wel een kanttekening te worden geplaatst. Hoewel er wetenschappelijk onderzoek is gedaan, is dit niet altijd gebeurt met hele gember. Wanneer er bijvoorbeeld gemberconcentraat of gemberolie is gebruikt, kun je de onderzoeksresultaten niet altijd vertalen naar normaal gebruik van gemberthee. Er is dus meer onderzoek nodig om effecten van gemberthee op de gezondheid te kunnen aantonen.
Tot slot dit: er wordt soms gezegd dat je gemberthee ook beter kunt mijden als je zwanger bent, of dat je het niet gedurende je hele zwangerschap moet gebruiken. De gevolgen hiervan zijn echter ook nog onvoldoende onderzocht. Het is daarom verstandig ook tijdens de zwangerschap gemberthee met mate te gebruiken. Het kan zoals gezegd echter helpen tegen de misselijkheid. Gebruik bij voorkeur verse, biologische gember, dit is de meest natuurlijke vorm. Gebruik niet meer dan één tot anderhalve gram gember per dag tijdens de zwangerschap.
Pure Ginger
Conclusie
Uit bovenstaande kunnen we concluderen dat het gebruik van gemberthee niet gevaarlijk is, maar dat het het beste – net als bij ieder ander voedingsmiddel – met mate gebruikt kan worden.
Vermijd gember voor de zekerheid bij koorts, als je last hebt van galstenen, in combinatie met aspirine of bloedverdunners of als je een operatie moet ondergaan. Toch is er nog meer onderzoek nodig naar het gebruik van gemberthee voor er echt conclusies kunnen worden getrokken. In alle andere gevallen is het een prima aanvulling op je voedingspatroon door al haar gezonde eigenschappen!