Engeland en thee zijn onlosmakelijk aan elkaar verbonden. Het is er verweven in de cultuur en vormt een belangrijk onderdeel van de dag. Engelsen drinken dan ook zo’n vijf koppen thee per dag. Hoe komt het nou dat deze drank – die van oorsprong afkomstig is uit Azië – zó populair is in Engeland? In dit artikel lees je alles wat je altijd al wilde weten over Engelse thee.
De geschiedenis van Engelse thee
Thee komt oorspronkelijk uit China. Vanuit daar werd het vervolgens door reizigers naar verschillende andere landen gebracht, ook in Europa. Zwarte thee bereikte Engeland tussen 1652 en 1654. Toch werd het pas 10 jaar later, in 1664, voor het eerst geïmporteerd. Verrassend genoeg was Engeland het laatste Europese land dat veroverd werd door thee, maar het waren wel de Engelsen die thee populair maakten. Sterker nog: thee bleek er zo populair, dat het al snel de ale zou vervangen als Engelse nationale drank. De Engelse thee was een feit.
Hoe kwam het nou dat deze drank juist in Engeland zo populair werd? Vermoedelijk kwam dit doordat het uitgebreide bereidingsritueel hen wel aansprak. Zoals bijna altijd met culturele veranderingen, werd thee geïntroduceerd door de aristocratie. Het was prinses Catherine van Braganza die theedrinken naar het Engelse koningshuis bracht. De mode verspreidde zich snel voorbij deze elite naar de middelste en lagere klassen en het werd een populaire drank in – vreemd genoeg – de Londense koffiehuizen. Hierdoor hadden ook de lagere klassen relatief vroeg toegang tot thee.
De theeconsumptie verdubbelde en de theerage tijdens de tweede helft van de achttiende eeuw leidde tot het ontstaan van tea gardens. Britten van allerlei achtergronden konden van deze verfijnde tuinen genieten, waar ze konden nippen aan een kopje thee, vergezeld van brood, boter, cake of een sandwich. Het was in 1840 dat de zevende hertogin van Bedford de afternoon tea uitvond, die thuis moest worden genuttigd om vier uur, tegenwoordig vijf uur. Het was een manier om de trek tussen lunch en avondeten te stillen. Het werd een belangrijk aspect van de Britse manier van leven. Op het platteland en in de middelste en lagere stedelijke klassen, werd de vier-uursthee meer dan een eenvoudige pauze; het evolueerde naar een stevige maaltijd, die uiteindelijk bekend werd als high tea, niet te verwarren met de veel lichtere afternoon tea. Het is dus niet de thee is die typisch Brits is, maar de theetradities en -ceremonies eromheen. Op de high tea en afternoon tea gaan we hieronder dieper in.
High tea en afternoon tea
Een afternoon tea wordt rond 16:00 of 17:00 uur geserveerd. Waar het vroeger een opvulling was tussen de lunch en het diner dat pas om 20:00 uur plaatsvond, is het nu meer een ‘verwennerij’ dan een ‘opvulling’. Het drukke dagelijkse werkleven geeft weinig tijd om rustig te gaan zitten en te genieten van scones en cake. De afternoon tea wordt daarom nu vaak op vrije dagen gepland en in vakanties. Het is niet zomaar een tussendoortje. Bij een afternoon tea wordt er thee gedronken, aangevuld met zoete gerechtjes zoals scones met jam en clotted cream.
De high tea was vroeger meer iets voor de arbeidersklasse. Na een lange dag hard werken kwam er een pot thee op tafel met warme snacks. Het was dus eigenlijk de warme (brood)maaltijd zoals wij die om 18:00 uur kennen. In sommige huishoudens in Engeland wordt het avondmaal nog ‘tea’ genoemd. Tegenwoordig worden in België de termen afternoon tea en high tea vaak door elkaar gebruikt.
De termen duiden eigenlijk op het gebruik van het soort stoelen: in tegenstelling tot de afternoon tea, die wordt geserveerd aan lage, comfortabele stoelen, wordt de high tea geserveerd aan een tafel met stoelen met hoge rugleuningen.
Soorten Engelse thee
Engelse thee wordt grotendeels verbouwd in India of Sri Lanka (vroeger Ceylon) en is van oorsprong zwarte thee. De bekendste merken Engelse thee in Groot-Brittanië zijn Lyon’s, PG Tips, Tetley, Typhoo en Yorkshire. Tegenwoordig gebruiken de meeste mensen Engelse thee in zakjes, maar de echte kenners houden het nog steeds bij de losse Engelse thee. De belangrijkste soorten Engelse thee zijn:
- English Breakfast thee
Deze theesoort is verreweg het populairst. Het is een melange van zwarte theesoorten zoals Assam, Ceylon en Kenya en heeft een sterke, bittere en ronde smaak. In Engeland wordt dit soort thee vaak met een wolkje melk gedronken om de bitterheid wat tegen te gaan. - Ceylonthee
Ceylonthee komt van origine uit Sri Lanka, het land wat in de koloniale periode ‘Ceylon’ werd genoemd. Deze naam wordt nu gebruikt voor de thee die uit dit land komt. Ceylonthee is een zwarte thee met een vleugje citrus, dat geeft deze thee een frisse smaak. - Earl Grey thee
Van origine bestaat Earl Grey uit een mix van zwarte thee en bergamotolie, gewonnen uit de schil van de vruchten van de citrusplant bergamot Deze citrusvrucht zorgt voor de karakteristieke frisse, elegante smaak van Earl Grey thee. De variant Lady Grey heeft een soortgelijke, maar iets zachtere smaak.
Engelse thee zetten
Wil je het ultieme, klassieke kopje Engelse thee zetten, volg dan de volgende stappen:
- Kies allereerst je soort thee: English Breakfast thee, Earl Grey thee of Ceylon thee. Wil je het écht goed doen, kies dan voor losse, verse thee uit een theespeciaalzaak, maar het kan natuurlijk ook prima met kant-en-klare theezakjes.
- Kook water. Gebruik hiervoor vers water, oud water in de waterkoker kan voor schilferige, schuimachtige thee zorgen. Je kan het water in een elektrische ketel of gewoon in een pot koken. Heb je een koker die de temperatuur controleert, zorg er dan voor dat het water minstens 93°C is.
- Plaats je thee of theezakjes in de kan of in de kopjes. Kies je voor losse thee, gebruik dan een thee-ei of theezeefje en gebruik 1 theelepel thee per kopje. Als je thee in een theepot maakt, vul de pot dan eerst met warm water (vul het en giet het dan uit) en voeg daarna een theezakje per persoon toe. Dit zorgt ervoor dat de thee langer warm blijft. Als je thee maakt met losse theebladeren in een pot, voeg dan 1 theelepel thee per kopje toe plus een extra theelepel voor de pot.
- Giet kokend water over het theezakje of thee-ei en roer even. Het is belangrijk dat het water kookt om alle smaak van de thee te laten ontwikkelen. Wees niet tevreden met warm of heet water, zorg ervoor dat het echt kookt.
- Laat een kopje thee ongeveer 2 minuten trekken en een kan thee tussen 3-5 minuten.
- Verwijder het theezakje. Duw nooit op het theezakje, dit zal je thee een bittere smaak geven.
- Voeg melk en suiker toe naar smaak. Melk is belangrijk, afhankelijk van de manier waarop je de thee hebt gezet. De meeste mensen kiezen tegenwoordig voor halfvolle gepasteuriseerde melk (met een laag vetgehalte). Voor de klassieke smaak moet je echter volle gesteriliseerde melk gebruiken. De perfecte kop thee zal een donkere oranje-bruine kleur hebben eenmaal de melk eraan is toegevoegd en je geroerd hebt. Na 3 tot 5 minuten zal het de perfecte temperatuur hebben om te drinken.
Engelse thee in de 21ste eeuw
In Engeland wordt veel thee gedronken, héél veel thee. Het liefst zwarte thee met melk, ook wel builders tea genoemd. Wanneer je in Engeland bent, hoor je geheid een keer de uitspraak ‘Let’s have a cuppa’, wat zoiets betekent als ‘een bakkie doen’. Toch laten jongeren de traditionele warme drank steeds vaker staan. Zij kiezen vaker voor een andere theesoort of een andere warme drank. Van de Britse jongeren tussen de 25 en 34 jaar drinkt tegenwoordig nog maar 16 procent vijf koppen zwarte thee per dag. Redenen hiervoor zijn de aanslag die zwarte thee op je tanden kan veroorzaken. Ook vinden veel jongeren dat er te veel cafeïne in zit. Ze kiezen daarom steeds vaker groene thee, kruidenthee of thee met een fruitsmaakje.
