Iedereen heeft er wel eens van gehoord: Darjeeling thee. Maar wat is het nu eigenlijk precies voor thee en waarom wordt deze theesoort ook wel de champagne onder de thee genoemd? In dit artikel lees je alles wat je altijd al wilde weten over Darjeeling thee.
Wat is Darjeeling thee?
Darjeeling thee is een theesoort die wordt geteeld in het district Darjeeling in de provincie West-Bengalen in India. In tegenstelling tot de meeste Indiase theesoorten, wordt Darjeeling thee normaal gesproken gemaakt van een net iets andere variant van de theeplant Camellia Sinensis. Deze variant heeft kleinere blaadjes dan bijvoorbeeld de variant die gebruikt wordt voor de Assam-thee.
Traditioneel is Darjeeling thee een zwarte theesoort, al worden tegenwoordig ook steeds vaker Darjeeling groene, witte en oolong thee geproduceerd. Het productieproces van Darjeeling thee is echter wel anders dan dat van andere zwarte theesoorten. De thee wordt ook wel halfgefermenteerde zwarte thee genoemd, de thee zit namelijk eigenlijk tussen zwarte en groene thee in qua oxidatie (het blootstellen aan zuurstof waardoor de blaadjes bruin worden).
De provincie Darjeeling kent duidelijke seizoensverschillen, wat ideaal is om thee te verbouwen. De jaargetijden hebben namelijk grote invloed op de smaak van thee. De Darjeeling-regio kent als een van de weinige theedistricten een grote variëteit in neerslag (1700 tot 3800 mm) en daarnaast varieert ook de temperatuur enorm. In de dalen is het tropisch, terwijl de temperatuur op 2000 meter hoogte tegen het vriespunt ligt.
Darjeeling thee heeft een geurig en krachtig karakter. Wanneer het op de juiste manier is bereid, heeft de thee een karakteristiek aroma: fruitig, kruidig, en een klein beetje zurig wrang (door de natuurlijke aanwezigheid van tannine).
De geschiedenis van Darjeeling thee
Het planten van thee in het Indiase district Darjeeling werd in 1841 gestart door de Britse chirurg Archibald Campbell. India was toen nog een kolonie van groot-Brittanië. Campbell experimenteerde in die periode met het verbouwen van verschillende soorten thee en zijn projecten werden langzaamaan gesteund door de overheid. Rond 1850 kwam grootschalige productie op gang en enkele jaren later werd de eerste commerciële theetuin (Alubari) geopend.
De ontwikkeling van de theeteelt ging in rap tempo. Zo waren er in 1866 al 40 theeplantages in Darjeeling, en in 1891 werd maar liefst de 177ste theetuin geopend. Met het vertrek van de Britten in 1947 werden veel theetuinen overheidsbezit. Inmiddels zijn alle theetuinen in Darjeeling overgenomen door plantersfamilies en theehandelaren. Op dit moment zijn er in Darjeeling 87 verschillende theeplantages te vinden. Elke theeplantage produceert en verwerkt de thee weer op zijn eigen manier. Hierdoor zijn er smaakverschillen tussen de theesoorten. Enkele populaire plantages zijn Ambootia, Arya, Avongrove. Badamtam, Castleton, Chamong, Gielle, Happy Valley, Jungpana, Lingia, Pattabong, Phoobsering, Pussimbing, Makaibari, Margaret’s Hope en Risheehat en Vah Tukvar.
Deze plantages bedekken gezamenlijk meer dan 17500 hectares of land, waar per jaar 9 miljoen kilo thee wordt geproduceerd. Bijna de helft van de bevolking in Darjeeling is dan ook werkzaam in de theeteelt. Het merendeel van de theeplantages is lid van de Indian Tea Association (ITA) en de Darjeeling Tea Association (DTA). Daarnaast is er streng toezicht vanuit de regering van het land op de theeplantages.
Soorten Darjeeling thee
Zoals gezegd wordt Darjeeling thee meestal geclassificeerd als zwarte thee. Toch zijn er ook witte, groene en oolong soorten Darjeeling thee. Op deze 3 soorten gaan we graag wat dieper in.
- Witte Darjeeling thee
De witte variant van Darjeeling thee heeft een delicaat aroma en een bleke gouden kleur. De smaak is zachte en kent een vleugje zoetheid. De witte theebladeren zijn zeer pluizig en licht, er wordt daarom vaak geadviseerd iets meer theebladeren te gebruiken dan men normaal zou doen voor andere theesoorten. De thee is met de hand geplukt en gerold, en vervolgens verdord door de zon, waardoor het een vrij zeldzame thee is. Het wordt geteeld in het regenachtige en koude klimaat van Darjeeling op hoogtes tot zo’n 2000 meter.
- Darjeeling Oolong thee
Darjeeling Oolong thee is lichter van kleur dan de ‘normale’ zwarte Darjeeling thee. De thee wordt gemaakt van fijne theebladeren en knoppen, die zijn verdord in de zon en de lucht. De verdorde bladeren worden met de hand gerold en gebakken op zo’n 220° C. Niet alle theetuinen in Darjeeling zijn geschikt om Darjeeling Oolong thee te produceren, dit kan alleen op hoogtes van meer dan 1000 meter met een gemiddelde temperatuur van tussen de 5 en 20° C blijven gedurende het gehele seizoen.
- Groene Darjeeling thee
Deze groene variant van Darjeeling thee wordt geproduceerd door verschillende plantages in Darjeeling. Groene thee is niet gefermenteerd, maar wordt gestoomd om het oxidatieproces te starten. Hierdoor bevat groene thee dan ook 60% meer antioxidanten dan zwarte thee en id de smaak minder bitter.
Variaties in Darjeeling thee
Naast dat er verschillende theesoorten zijn, is ook het moment van plukken van de theeblaadjes bepalend voor de smaak van de thee. Bij Darjeeling thee worden de volgende vijf soorten onderscheiden:
- First Flush
De eerste pluk van het jaar medio maart, waarbij enkel de bovenste twee topblaadjes met de hand geplukt worden. Deze thee heeft een lekker, zachte smaak en wordt ook wel de ‘Champagne’ onder de theesoorten genoemd. Het is tevens de duurste thee, die elk jaar in mei wordt ingevlogen.
- Inbetween
Inbetween thee wordt geoogst tussen de 2 bekendere ‘Flush’ periodes.
- Second Flush
Deze thee is afkomstig van de tweede pluk in juni en heeft een volle, zachte smaak.
- Monsoon thee
Monsoon thee is Darjeeling-thee die wordt geplukt tijdens de moesson-periode. Deze thee wordt vaak minder erg verdord en juist meer gefermenteerd dan de andere theesoorten. Monsoon thee wordt vaak verkocht voor lagere prijzen. Deze theesoort wordt dan ook nauwelijks geëxporteerd, maar wordt vaak gebruikt voor in de gemengde kruidenthee Masala Chai.
- Autumnal Flush
Autumnal Flush thee wordt geplukt in de herfst na het regenseizoen, en heeft een minder delicate smaak maar een donkerdere kleur.
Keurmerk Darjeeling thee
Tegenwoordig wordt er veel meer thee met de naam ‘Darjeeling thee op de markt gebracht dan er werkelijk geproduceerd wordt in de streek. Door de vergelijkbare ligging, klimaat en de hoogte wordt er ook in naburige gebieden en delen van Nepal thee geproduceerd. Om te kunnen profiteren van de hoge prijzen die betaald worden voor echte Darjeeling thee, wordt deze thee vaak verkocht als Darjeeling thee. Sinds begin 2010 is Darjeeling thee om deze reden een beschermd product met beschermde geografische aanduiding én oorsprongsbenaming. Ook heeft de Tea Board of India er een keurmerk met logo voor ontwikkeld. Dat betekent dat men de naam ‘Darjeeling thee’ alleen mag gebruiken voor thee die volledig in het geografische gebied is geproduceerd. Voor een melange van deze thee met andere soorten thee mag men deze verkoopbenaming niet gebruiken.
